Historia tuliszkowskiej kultury

Dom kultury w Tuliszkowie, jak wszystkie tego typu ośrodki, nie powstał w zupełnej próżni, ani nie przyszło mu działać na ziemi jałowej. W historii miasta i sąsiadujących z nim miejscowości zapisane są działania o charakterze kulturalnym, czy wręcz artystyczne inicjatywy podejmowane przez tuliszkowską parafię, szkołę, OSP, a także przez pasjonatów i społeczników.

Rozkwit działań kulturalnych następował wraz z rozwojem miasta, począwszy od okresu międzywojennego, aż po lata sześćdziesiąte i siedemdziesiąte XX wieku. To w tym czasie pojawiły się orkiestry, kapele, chóry, zespoły śpiewacze, taneczne, recytatorskie i teatralne oraz kluby.

Zapisane to zostało przez Halinę Oleksiakową, tuliszkowską nauczycielkę i kronikarkę najnowszych dziejów miasta i gminy. Na kartach jej kronik, wciąż jeszcze niedocenianych, utrwalona została pamięć o początkach kulturalnego życia Tuliszkowa. Przytaczamy kilka jej zapisków, ponieważ ukażą miejsce i czas poprzedzające powstanie Miejsko-Gminnego Ośrodka Kultury w Tuliszkowie.

Okres międzywojenny: orkiestra OSP i miłośnicy sceny

W okresie międzywojennym 1918-1939 straż była tą organizacją wokół której skupiało się całe życie kulturalne Tuliszkowa. Naczelnikiem, który swoją funkcję bardzo długo pełnił (od 1911 do 1924), a strażakiem przestał być dopiero z chwilą śmierci w Dachau, był Stanisław Piwoński Przedwojenny burmistrz miasta. Od 1923 r. pięknie pracuje utworzone przez Bronisława Krotkiewskiego „Koło Miłośników Sceny”. Urządza ono cały szereg imprez teatralnych: majówki, zabawy, a szczególnie „sylwestry” urządzane przez straż cieszą się wielką popularnością.

Lata pięćdziesiąte: chór, orkiestra , teatr i kino

Na jednym z zebrań zarządu Gminnej Spółdzielni Samopomoc Chłopska, w dniu 23 lutego 1956 r. ówczesny prezes Henryk Pieczyński podał projekt założenia zespołu chóralnego i teatralnego. W porozumieniu z Radą Narodową ustalono uposażenie dla kierownika świetlicy (MEN ½ etatu i Spółdzielnia ½ etatu) i w lokalu przy Spółdzielni powstał 1 czerwca 1956 r. świetlica, której kierownikiem został Jan Wesołowski. Członkami jej byli przede wszystkim pracownicy Miejskiej Rady Narodowej, Spółdzielni i szkoły. Obok chóru powstał zespół teatralny, orkiestralny oraz młodzieżowy zespół pieśni i tańca.
Stałe kino w Tuliszkowie datuje się od 1951 r. Do tego czasu zaglądało kino objazdowe. Salę widowiskową odnajmuje kino od OSP. Aparat jest wąskotaśmowy. Miesięcznie korzysta z seansów kinowych 2500 osób (w tym 2000 z Tuliszkowa). Kino obsługuje także 7 wsi: Sarbicko, Nowy Świat, Kiszewy, Ogorzelczyn, Tarnowę, Wróblinę i Krępę. Kierownikiem kina jest Sabina Swędrowska, operatorem Józef Bazela.

Lata sześćdziesiąte: klubo-kawiarnia w Tuliszkowie

W kwietniu 1964 r. powstaje w resztówce (obecnie Posterunek Policji) młodzieżowa klubo-kawiarnia. Wyposażenie składa się z radia, adaptera, telewizora oraz bufetu, gdzie można dostać kawę lub słodycze. W kawiarni odbywają się spotkania z działaczami kulturalno-oświatowymi, pisarzami, prelekcje, odczyty itp. Kierownikiem kawiarni jest Jan Wesołowski.

Lata siedemdziesiąte

Żeński chór miejski Viola da Gamba

Powstał 29 kwietnia 1972 r. Chór liczył w chwili powstania 29 kobiet: Halina Oleksiak (kierownik i dyrygent), Helena Poprawska, Jadwiga Poprawska, Irena Cicha, Eugenia Szarata, Zofia Kubiak, Stanisława Kubecka, Helena Szymczak, Krystyna Jesiołkiewicz, Zofia Gajda, Maria Wasiewicz, Jadwiga Glicza, Zofia Krauze, Wanda Zielezińska, Danuta Kubicka, Danuta Małolepsza, Jadwiga Pilarczyk, Jadwiga Bazela, Jadwiga Jesiołkiewicz, Helena Cicha, Grażyna Radecka, Zofia Karczewska, Halina Bakalarz, Wiesława Jędrowska, Salomea Wszędybył, Czesława Ochocka, Barbara Klanowska, Henryka Jędrowska, Halina Klanowska.

Od powstania do końca roku 1973 chór występował na 12 imprezach artystycznych m.in. w Piętnie i Turku.       26 sierpnia 1978 r. powstała przy chórze kapela w składzie: Waldemar Kubicki – akordeon, Aleksander Wejman – skrzypce, Ludwik Piechociński – trąbka, Roman Piechociński – klarnet, Józef Michalski – kontrabas. Kierownikiem muzycznym kapeli był Jan Wesołowski.
Lekcje chóru odbywały się w Klubo-kawiarni. Opiekunami chóru są GS, BS, Kółko Rolnicze, a przede wszystkim Miejska i Gminna Rada Narodowa. Wszystkie te instytucje za pracę społeczną chóru dofinansowują jego wycieczki i łożą na stroje. Prawie wszystkie członkinie chóru należą do KGW.

Kluby

Na terenie gminy i miasta/ nie biorąc pod uwagę działalności oświatowej szkół i bibliotek/ istnieją trzy kluby:

  • Wiejski Ośrodek Kulturalno-Oświatowy w Grzymiszewie, którego kierownikiem jest emerytowana nauczycielka Henryka Strasińska. Prowadzi 4 zespoły: muzyczny, recytatorski, chóralny (młodzież szkolna i pozaszkolna) i folklorystyczny (członkinie KGW). W klubie odbywają się spotkania, prelekcje i występy. Wszystkie zespoły przygotowują program na uroczystości państwowe i okolicznościowe w ciągu całego roku, tak na terenie Grzymiszewa jak i innych miejscowości gminy.
  • Klub w Smaszewie posiada tylko lokal.
  • Klub Ruch w Tuliszkowie jest miejscem spotkań młodzieży, która mimo dobrych warunków nie pracuje twórczo. Odbywają się tu odczyty, spotkania, koncerty (Estrada Poznańska) dyskoteki, wieczorki, prelekcje, konkursy oraz zebrania organizacji i zakładów pracy.

Lata osiemdziesiąte: kluby, szkoła i harcerstwo

Na rozwój kultury na terenie miasta i gminy składa się działalność biblioteki, klubów, zespołów amatorskich oraz instytucji i organizacji współdziałających w tworzeniu wartości kulturalnych.

W miejscowościach Tuliszków, Grzymiszew, Smaszew i Sarbicko działają Kluby Rolnika i Ruchu.

 W Klubie Rolnika w Grzymiszewie działa Uniwersytet Wiedzy Powszechnej w ramach którego wygłaszane są prelekcje obejmujące zagadnienia z dziedziny medycyny, prawa i rolnictwa. Wszystkie kluby organizują różne formy działalności kulturalnej. Do najczęściej stosowanych należą: prelekcja, odczyty, konkursy i zgaduj-zgadula.

W życiu kulturalnym tutejszego środowiska dużą rolę odgrywa działalność Zbiorczej Szkoły Gminnej. Na szczególna uwagę zasługuje zespół wokalno-muzyczny kierowany przez Tadeusza Kruczkowskiego, nauczyciela szkoły w Tuliszkowie. Ponadto przy ZSG działa Ognisko Pracy Pozaszkolnej, Koło Harcerstwa Regionalnego.